Τα στοματικά διαλύματα, σύμφωνα με το A.D.A. (American Dental Association), ανήκουν κυρίως σε δύο κατηγορίες:

1) Διαλύματα για ευχάριστη αναπνοή

 2) Θεραπευτικά διαλύματα

◊ Τα στοματικά διαλύματα για ευχάριστη αναπνοή επιφέρουν αυτό το αποτέλεσμα προσωρινά, χωρίς να έχουν αποδεδειγμένη αντιμικροβιακή δράση. Μπορεί όμως να περιέχουν φθόριο που βοηθά στην πρόληψη της τερηδόνας.

◊Τα θεραπευτικά στοματικά διαλύματα περιέχουν ενεργά συστατικά που βοηθούν στον έλεγχο της κακής αναπνοής, της πλάκας, της ουλίτιδας και της τερηδόνας.

◊Τα δραστικά συστατικά συνήθως περιλαμβάνουν:

• χλωριούχο κετυλπυριδίνιο (βελτιώνει τη δυσάρεστη αναπνοή)
• χλωρεξιδίνη (έλεγχος πλάκας και ουλίτιδας)
• αιθέρια έλαια π.χ. θυμόλη-ευκάλυπτος-μέντα (έλεγχος πλάκας και ουλίτιδας)
• φθόριο (αντιτερηδονογόνος δράση)
• Υπεροξείδιο του υδρογόνου (αντιμικροβιακή και λευκαντική δράση)
• Αιθανόλη (έλεγχος πλάκας και ουλίτιδας)

Η χρήση της αιθανόλης, με περιεκτικότητα έως 26%, μπορεί να προκαλέσει ξηροστομία, αίσθηση καψίματος και δυσάρεστη γεύση.

Σύμφωνα με τον A.D.A. θα πρέπει να αποφεύγονται τα στοματικά διαλύματα με αλκοόλη από άτομα με προδιάθεση για καρκίνο του στόματος, λόγω οικογενειακού ιστορικού, καπνιστές, αλκοολικά άτομα, σε περιπτώσεις ξηροστομίας  λόγω ακτινοθεραπείας, φαρμακευτικής αγωγής και συστηματικών νοσημάτων (σύνδρομο Sjogren’s).

Θεραπευτικά διαλύματα που περιέχουν 2% χλωρεξιδίνη είναι από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα σήμερα.

Η συνήθης ποσότητα περιλαμβάνει 10-15 ml  για 30 δευτερόλεπτα, δύο φορές ημερησίως, για 2 εβδομάδες και σπανίως έως 1 μήνα.

Οι πιο συχνές παρενέργειες περιλαμβάνουν χρωματισμό δοντιών, μεταβολή γεύσης και αυξημένη εναπόθεση οδοντικής πέτρας. Διαλύματα με 0,12% χλωρεξιδίνη παρουσιάζουν λιγότερες παρενέργειες.

Επίσης υπάρχουν στοματικά διαλύματα για βελτίωση της ξηροστομίας και της υπερευαισθησίας των δοντιών με πολύ καλά αποτελέσματα.

Τελευταία αυξάνεται η χρήση διαλυμάτων για λεύκανση δοντιών. Η συνεχής χρήση τους μπορεί να προκαλέσει υπερευαισθησία δοντιών και ερεθισμό των ούλων.

Τα στοματικά διαλύματα δεν συστήνονται για παιδιά κάτω τω 6 ετών γιατί μπορεί να γίνει κατάποση του διαλύματος με πιθανές παρενέργειες τη ναυτία, εμέτους και πιθανή δηλητηρίαση.

Η χρήση διαλύματος σε καμία περίπτωση  δεν μπορεί να αντικαταστήσει το σωστό βούρτσισμα και το οδοντικό νήμα. Δρα επικουρικά στην εφαρμογή της σωστής στοματικής υγιεινής.